Kiezen

Keuzes maken

Als erkend leerbedrijf werken wij het hele jaar door met stagiairs en stagiaires. Concreet geeft vorm is al jaren gecertificeerd door het SBB (Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven) waarmee wordt aangegeven dat wij een praktijkbijdrage leveren aan het opleiden van vakbekwame mensen. Naast onze halfjaarlijkse stagiair(e)s krijgen we met enige regelmaat de vraag of studenten of scholieren een dagje mogen meelopen. Tijdens deze zogenaamde ‘snuffelstage’ maken de scholieren het vormgeversvak van dichtbij mee en krijgen zij veel verschillende aspecten van het beroep mee.

Als stagebegeleider bij Concreet geeft vorm heb ik de eervolle, maar vooral leuke taak, om al het aanstormend talent dat bij ons binnenkomt te begeleiden, aan te sturen en te beoordelen. Het is mij opgevallen, met name de laatste paar jaren, dat de MBO-opleiding Grafisch Vormgever (de opleiding die de meeste van onze stagiair(e)s kiezen) zich in meerdere richtingen lijkt te splitsen wat lijkt te leiden tot te weinig specialisatie bij de stagiair(e)s.

Allereerst wordt er een beroep gedaan op creativiteit. Een begrijpelijke pijler. Studenten worden aangespoord om creatief te denken en vorm te geven op een wijze die aansluit bij hun eigen leefwereld waardoor een ‘persoonlijke touch’ ontstaat.

Daarnaast wordt gevraagd om ook technische kennis van het vak op te bouwen. Hierin dient de student exact ‘volgens het boekje’ een uiting te maken, of een bestand drukklaar te maken, in bijvoorbeeld Indesign of Illustrator.

Er wordt vervolgens ook steeds meer aandacht besteed aan ‘Nieuwe Media’ en interactiviteit. Hoe maak je bijvoorbeeld een website of een app en waar moet je dan rekening mee houden? Heel erg van deze tijd en daarmee een cruciaal onderdeel van de opleiding(en).

Naast dit alles wordt de kennis van typografie, beeld (fotografie/illustratie), kleur en compositie bijgespijkerd.

“Vormgeven is keuzes maken en beargumenteren waarom je die keuze zo hebt gemaakt.”

Al met al heel veel kennis over de verschillende aspecten van het vormgeversvak. Dat lijkt allemaal heel logisch en leuk, maar het veroorzaakt ook een vertroebeling van hoe kundig een student nou eigenlijk is. Bij het sollicitatiegesprek met een potentieel stagiair(e) wordt altijd het portfolio overlegd. Daar staan de opdrachten in die zij hebben uitgevoerd tijdens de opleiding en soms ook nog wat losse opdrachten voor bijvoorbeeld vrienden of kennissen. Het valt mij bij het beoordelen van het portfolio eigenlijk altijd op dat de overtuiging mist. De opdrachten blinken niet uit creativiteit, maar een gedegen technische kennis over iets ‘basaals’ als typografie ontbreekt ook.

Eerlijk gezegd, zie ik liever een waanzinnig concept dat qua vormgeving nog niet helemaal uit de verf komt, daar kunnen we aan schaven, óf een heel mooi, technisch kloppend uitgevoerde online uiting waarvan de gedachte er achter mij helemaal ontgaat, dan iets wat een beetje tussen wal en schip valt. Vormgeven is keuzes maken en beargumenteren waarom je die keuze zo hebt gemaakt.

Het lijkt er op dat de wereld van een grafisch vormgever zo complex is geworden, dat ook de opleidingen niet goed meer weten waar ze hun pijlen op moeten richten. Misschien stoppen zij wel teveel in één opleiding. Je krijgt dan van alles een beetje, maar van niets echt genoeg. Opleiden lijkt mij ook keuzes maken.

Maar waar breng je een splitsing aan? Kun je het vak splitsen of dienen alle studenten Grafische Vormgeving alles overal vanaf te weten? Het wordt steeds moeilijker om ‘oude’ of misschien wel ‘conservatieve’ richtlijnen te integreren in het huidige interactieve media ontwerpen. Gelukkig zijn studenten steeds vaker in staat om een goede keuze voor een specialisatie te maken en zijn wij er als stagebedrijf om te helpen bij het vormen van die keuze.

Stefan Breukers